Ανάμεσα στα σπονδυλικά άλγη ο λεγόμενος πόνος στη μέση είναι τόσο διαδεδομένος που δίκαια έχει χαρακτηριστεί σαν «η πιο συχνή ασθένεια του αιώνα μας» που πλήττει τον ενεργό πληθυσμό σε ποσοστό 60%, μια φορά τουλάχιστον κατά τη διάρκεια της ζωής του.
Αυτό δεν σημαίνει ότι τους προηγούμενους αιώνες ο άνθρωπος δεν υπέφερε από αυτό το πρόβλημα όμως η οργάνωση της ζωής του τον τελευταίο αιώνα καθώς και η πρόοδος ευνόησαν την αύξηση του αριθμού των πασχόντων από οσφυαλγία.
Η καθιστική ζωή, οι μοντέρνες θέσεις εργασίας στα νέα επαγγέλματα, στατικές και επαναλαμβανόμενες, το stress, το υπερβολικό βάρος, η αναζήτηση των μέγιστων αθλητικών επιδόσεων μέσω της σκληρής και τραυματικής προπόνησης είναι όλες τους πιθανές αιτίες παθογένειας της οσφυαλγίας.
Οι στατιστικές μελέτες μας πληροφορούν ότι υποφέρουν από σπονδυλικά άλγη τόσο τα άτομα που πραγματοποιούν μια
καθιστική ζωή όσο και αυτά που εξασκούν αθλητική δραστηριότητα.
Στην αθλητική πραγματικότητα, όπως και στην καθημερινή ζωή, οι λανθασμένοι τρόποι άρσης βαριών αντικειμένων μπορούν εύκολα να προκαλέσουν επαναλαμβανόμενους μικροτραυματισμούς και μια πρώιμη φθορά των ανατομικών στοιχείων που συνθέτουν την σπονδυλική στήλη και συγκεκριμένα των μεσοσπονδύλιων δίσκων.
Η ενόχληση που πιο συχνά προκαλείται είναι η οσφυαλγία, δηλαδή ο πόνος στη μέση και η επώδυνη δυσκινησία που παρατηρείται κατά το χρόνιο στάδιο και σε πιο σοβαρές καταστάσεις η οσφυοϊσχιαλγία στην οποία ο πόνος δεν αναφέρεται μόνο στην οσφυϊκή ζώνη αλλά και στο κάτω άκρο με τοπογραφική κατανομή που μπορεί να φτάνει έως το μεγάλο δάκτυλο του ποδιού.
Γι’ αυτά τα προβλήματα η φυσικοθεραπεία διαθέτει ένα μεγάλο αριθμό μεθόδων θεραπείας, διαφορετικών μεταξύ τους, τόσο στη φύση τους όσο και στην αποτελεσματικότητά τους.
Αυτό που προτείνουμε είναι η ορθολογική χρήση αυτών των μεθόδων ανάλογα με την ιδιαιτερότητα του κάθε ασθενούς.
Τρία είναι τα κριτήρια που ο φυσικοθεραπευτής θα πρέπει πάντα να εκτιμά για να εφαρμόσει ένα πρόγραμμα οσφυαλγίας με μεγάλες πιθανότητες επίλυσης του προβλήματος.
1. Το είδος του ασθενούς με σπονδυλικό άλγος: ανάλογα με τις ιδιαιτερότητες του κάθε περιστατικού, ο φυσικοθεραπευτής θέτει συγκεκριμένους θεραπευτικούς στόχους τους οποίους πρέπει να επιτύχει. Οι στόχοι θα πρέπει να είναι πραγματοποιήσιμοι μέσω της θεραπευτικής αγωγής που έχει επιλεχθεί για το συγκεκριμένο περιστατικό. Ο έλεγχος για την ορθότητα της επιλογής θα πραγματοποιείται παράλληλα με την επίτευξη του θεραπευτικού στόχου.
2. Οι μεταβλητές που θέτει ο ίδιος ο ασθενής ανάλογα με τον τρόπο ζωής του: Με άλλα λόγια ο χρόνος τον οποίο ο ασθενής μπορεί να διαθέσει για να ασχοληθεί με το πρόβλημά του και ο αριθμός των συνεδριών που εξ’ αιτίας επαγγελματικών ή οικογενειακών υποχρεώσεων μπορεί να πραγματοποιήσει.
3. Η χρονική στιγμή του προβλήματος (οξεία ή χρόνια οσφυοϊσχιαλγία): μία φυσικοθεραπευτική αγωγή που επιλέγεται για την αντιμετώπιση της οξείας φάσης δεν θα πρέπει απαραίτητα να χρησιμοποιείται και στη χρόνια φάση του προβλήματος.
Για παράδειγμα ένα πρόβλημα οσφυοϊσχιαλγίας που οφείλεται σε κήλη μεσοσπονδύλιου δίσκου μπορεί σύμφωνα με τελευταίες μελέτες να αντιμετωπιστεί στην οξεία φάση του με πολύ μεγάλο ποσοστό επιτυχίας αν εφαρμοσθεί η κατάλληλη μεθοδολογία θεραπείας.
Είναι πολύ σημαντικό κατά τη διάρκεια της θεραπείας να μεταφερθούν στον ασθενή πληροφορίες για τον τρόπο με τον οποίο πρέπει να χειρίζεται ο ίδιος καθημερινά το πρόβλημά του μετά την επιτυχή ολοκλήρωση του προγράμματος κινησιοθεραπείας, εντάσσοντάς τον μ’ αυτό τον τρόπο μέσα σ’ ένα πρόγραμμα πρόληψης μελλοντικών επεισοδίων. Μόνο μ’ αυτό τον τρόπο μπορούμε να αποτρέψουμε την μετατροπή ενός επεισοδίου οσφυαλγίας από οξύ σε χρόνιο.
Ο ασθενής γίνεται αυτόνομος στη διαχείρηση του προβλήματος και επιτυγχάνεται η απεξάρτηση του από το φυσικοθεραπευτή.